در میان شب‌هاى سال یک شب به نام شب قدر وجود دارد و شب قدر در میان شب‌هاى سال پنهان است و به احتمال قوى شب قدر در ماه مبارک رمضان باشد و احتمال آن دارد که یکى از سه شب از شب‌هاى نوزدهم و بیست ویکم و بیست و سوم ماه مبارک رمضان باشد گرچه احتمال شب قدر در شب بیست ویکم و بیست و سوم شدیدتر است، احتمال ضعیفى هم وجود دارد که شب قدر شب اول ماه مبارک رمضان و یا شب پانزدهم و یا شب بیست هفتم و یا شب آخر ماه مبارک رمضان باشد و احتمال شب قدر را در غیر ماه مبارک رمضان هم داده‌اند و سِّر این که لیله القدر تعیین نشده است از فضیلت آن شب مى‌باشد، براى این که شب قدر فضیلت زیادى دارد معلوم نشده که کدام شب، شب قدر است، تا بندگان خداى مهربان بیشتر توجه بسوى خدا داشته باشند لذا وقتى از معصوم سؤال مى‌شود که شب قدر کدام شب مى‌باشد تعیین نمى‌فرماید.
فضیلت شب قدر آن قدر بسیار است که هیچ شبى از سال به آن نمى‌رسد، قرآن آسمانى فضیلت لیله القدر را بیان داشته است، مى‌فرماید : «لَیْلَهُ آلْقَدْرِ خَیْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ» (قرآن کریم، قدر، آیه۳). مقام شب قدر از هزار ماه بهتر و بالاتر است. این آیه در سوره قدر است و نام سوره هم سوره قدر است و سوره بسیار مهمى مى‌باشد، آیه اول، «بسم الله الرحمن الرحیم * إِنَّا آنزَلْنَاهُ فِی لَیْلَهِ آلْقَدْرِ». به نام الله که مقام جمعى و تمام اسماءالله است و این الله رحمن دنیا و رحیم آخرت است، با این اسم بسیار مهم، «انا انزلناه»، انا یعنى ما، با آن که جز خدا نازل کننده‌اى وجود ندارد ولى مى‌فرماید: ما نازل کردیم، مراد آن است که من که خدایم با تمام شئوناتم نازل نمودم.
«انا انزلناه» ما نازل نمودیم آن را، مراد از هُ قرآن نیست بلکه حقیقت قرآن است چون مى‌فرماید: «انا انزلناه فى لیله القدر» ما آن حقیقت را در شب قدر نازل نمودیم، خداى تعالى حقیقت قرآن را یک جا در شب قدر بر سینه مبارک رسول الله صلّى الله علیه و آله و سلّم نازل فرمود، حقیقت قرآن آن قدر سنگین بود که رسول گرامى اسلام با آن عظمت و مقام، وقتى قرآن بردل او نشست، سنگینى آن را احساس کرد.
کلام حق تعالى بر دل رسول الله نشسته است، و قرآن شناسنامه جهان هستى است و هستى در دل رسول الله نشسته است، در شناسنامه جهان هستى، سوره اخلاص است و سوره اخلاص شناسنامه خداى تعالى است و خداى تعالى به شناسنامه در دل رسول الله نشسته است لذا سنگین است و از این سنگین‌تر براى رسول الله این بود که این حقیقت را مى‌خواهد براى مردم بى‌سواد و دور از فرهنگ و مردم جاهل آن روز بر لب بیاورد و بیان فرماید و بر دل آنان نازل فرماید لذا در فکر است و به خود مى‌پیچید، خطاب آمد «یَا أَیُّهَا آلْمُدَّثِّرُ قُمْ فَأَنذِرْ وَرَبَّکَ فَکَبِّرْ» (قرآن کریم، مدثر، آیه۱) اى رسولى که لباس حیرت بر خود پیچیده‌اى و در فکر فرو رفته‌اى «قُمْ فَأَنذِرْ وَرَبَّکَ فَکَبِّرْ»، پیغمبر اکرم مقدارى سبک شد ولى حالات مختلف دارد گاهى در حالت سنگینى و فکر فرو رفته خطاب مى‌آید: «یَا أَیُّهَا آلْمُزَّمِّلُ قُمِ آللَّیْلَ إِلاَّ قَلِیلاً» (قرآن کریم، مزمل، آیه۲) اى رسولى که در جامه فکر فرو رفته و خاموشى (قُمْ اللَیلِ اِلّا قَلیلا)، خیلى فکر نکن و این قدر خاموش نباشد شب را به نماز بایست مگر مقدار کمى از آن را استراحت نما و به خواب آرام باش، حضرت مقدار بیشترى سبک شد و کم کم حقیقت قرآن را بزبان خود نازل فرمود و از زبان خودش به دل مردم نازل فرمود، پس آن چه در شب قدر یک جا به قلب مبارک رسول الله نازل شد حقیقت قرآن است و آن چه از قلب حضرت به زبان نازل شد رقیقه قرآن است و آن چه از زبان آقا به قلب و گوش مردم نازل شد ظاهر قرآن است.
همین قرآن را زبان مبارک حضرت امیرالمؤمنین علیه السّلام چنین آورده است، قرآن دریائى است بس عمیق که کسى به عمق آن نرسیده است «و بحرآ لا یدرک قعره» نهج البلاغه ۱۸۹ حقیقت قرآن را کسى جز اهل قرآن که حضرات معصومین علیهم سّلام الله تعالى هستند نمى‌رسند دیگران در ظاهر قرآن مانده‌اند.
«إِنَّا آنزَلْنَاهُ فِی لَیْلَهِ آلْقَدْرِ» ما با تمام وجود حقیقت قرآن را یک جا در شب قدر بر قلب رسول خاتم صلّى الله علیه و آله و سلّم نازل نمودیم آیه دوم، «وَمَا أَدْرَاکَ مَا لَیْلَهُ آلْقَدْرِ» و شما چه مى‌دانید عظمت و فضیلت شب قدر چیست «لَیْلَهُ آلْقَدْرِ خَیْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ» شب قدر بهتر است از هزار ماه «تَنَزَّلُ آلْمَلاَئِکَهُ وَآلرُّوحُ فِیهَا بِإِذْنِ رَبِّهِم مِن کُلِّ أَمْرٍ».
بیان رسا، ج۲، صص ۱۱۷-۱۱۹