توضیحات کتاب
بسم اللّٰه الرّحمن الرّحیم
کتاب حاضر به صورت شعر خودنمایی می‌کند.
اشعاری که از نظر مبارک می‌گذرد عطیه الهی و جلوه حب است که به صورت مهر و محبت و عشق از باطن دل خودنمایی می‌کند.
«لا اله الّا اللّٰه» آن چه هست یک حقیقت و یک شخص وجود است و چیز دیگری نیست. این یک، یکِ عددی، یکِ ریاضی، یکِ عَرَضی، یکِ کلی و یکِ اطلاقی نیست بلکه یکِ حقیقی، یکِ واقعی و یکِ شخصی می‌باشد؛ این یکی که دو ندارد، یکِ گسترده ای است که وجود و همه جایی است، همه جاست و بی جاست، هر جا و بی جا اوست، باطن دارد، ظاهر دارد، باطنش را ذات اقدس و ظاهرش را اسم مقدس گویند. پس آن چه هست یک حضرت ذات اقدس است، این ذات اقدس دائماً در تجلی است، جلواتش را اسماء اللّٰه، ولایت و چهارده معصوم پاک گوییم که خمسه ی طیبه در رأس قرار دارد و در رأس خمسه ی طیبه محمّد مصطفیٰ و نفس پاکش علی مرتضیٰ قرار دارند. محمّد مصطفیٰ تجلی اول، اَتَم، اَکمل و اَعلای خدای علی اعلیٰ است؛ علی مرتضیٰ ولی خدا تجلی باطن محمّد مصطفیٰ است. تجلی خمسه ی طیبه ائمه ی هدیٰ است. تجلی ائمه ی هُدیٰ، مؤمنان و فرشتگانند. تجلی مؤمنان مسلمانان هستند. تجلی مسلمانان دیگر مردمند. تجلی دیگر مردم، حیوانات و ... می‌باشند و همین طور پایین می‌رود تا به ماده و هیولای اُولیٰ برسد.
با این اشاره کوتاه معرفتی لازم است تا ما همیشه مدح، ستایش و توصیف اصل هستی و خدای یکتا را داشته باشیم، سپس مدح، ستایش و توصیف مظاهر اولیه خدای یگانه، چهارده معصوم پاک را داشته باشیم و همین طور محبت و توصیف مؤمنین، مسلمین، بندگان خدا، مخلوقات از ملک و مجرد تا ماده و هیولای اُولیٰ را داشته باشیم؛ همه محترمند چرا که همه ظهورات و مخلوقات خدای وٰاحد و اَحد هستند. حال چه کسی می‌تواند آن طور که باید، وصف کند. خدای علی اعلیٰ با آن بزرگی و با آن عظمت لایتناها را چگونه ما وصف کنیم؟ هرگز نتوانیم. تنها می‌توانیم با «اللّٰه اکبر» وصف کنیم آن هم توجه به معنایش داشته باشیم و آن را بشناسیم. معنای آن برای جامعه ی ما معین نشده است، به دلیل آن که در فرهنگ و کتاب‌های ما، در منبر و آموزش ما، در صدا و سیما و رسانه‌های ما ترجمه و معنای آن چنین است: «خدا بزرگتر از همه چیز است» و حال آن که معنای این جمله این چنین نباشد. مگر جز خدا چیزی هست که آن چیز بزرگ باشد و خدا از آن بزرگتر باشد؟ غیر از خدا چیزی نیست، بزرگ باشد یا کوچک. این اعتقاد ماست و باید آن را بدانیم.
شخصی در محضر حضرت اما جعفر صادق سلام اللّٰه تعالی علیه بود، «اللّٰه اکبر» را چنین معنا کرد: «خدا بزرگتر از همه چیز است». حضرت صادق علیه السلام پرسید مگر غیر از خدا چیزی هست که خدا از آن بزرگتر باشد؟ او نتوانست جواب بدهد؛ معنا را از حضرت علیه السلام جویا شد. حضرت فرمود: «اَللّٰهُ اَکْبَرُ مِنْ اَنْ یُوصَف» خدا بزرگتر از آن است که وصف شود. پس ما می‌توانیم در مقام ذکر و توصیف این ذکر مقدس را داشته باشیم آن هم با ترجمه و معنایی که حضرت صادق علیه السلام داشته اند.
ما مظاهر اولیه و چهارده معصوم پاک را هم نمی‌توانیم مدح، ستایش و توصیف کنیم، ما کوچک تر از آنیم که بتوانیم آنان را وصف نماییم. خدای تبارک و تعالی آنان را ستوده و وصف نموده است. کسانی را که خدای بزرگ و واصف اصلی وصف کرده ما چگونه وصف کنیم؟ اما برای آن که ادای خدا را در بیاوریم ما هم وصف می‌کنیم، اما این کجا و آن کجا. قابل مقایسه نیست. اما وصف ما.
خدای حبیب و محبوب ما، محبت آلُ اللّٰه را در دل ما نهاده است، دل ما مملو از عشق و علاقه ی تجلی اول و اَتَم و اکمل و اعلای خدای علی اعلی می‌باشد. حب و عشقی را که مُظهر و خالق ما در نهاد ما نهاده، دل و جان ما را با آن قرین کرده و این حبی است که تاب مستوری ندارد، می‌خواهد نمایان گردد؛ یکی از راه‌های بروز و ظهور آن، با زبان و قلم به صورت شعر با سجع و قافیه می‌باشد. شعر یکی از وسیله‌های اظهار عشق و علاقه به محبوب و معشوق است. ما در پی آن نبودیم، همان طور که در طلیعه ی «دیوان حبّ» آمده است، خدای حکیم لطف فرمود و به ما منت نهاد، با الطاف حکیمانه ی خود این حقیر ناتوان را بر آن داشت تا کتاب حاضر را در سه جلد در این راستا بنویسد.
جلد نخست به صورت مدح با 3816 بیت در 712 صفحه. با ورود به کتاب بعد از پیش درآمد، مدح، ستایش و توحیدیه، به نام مبارک محبوب دل‌ها خدای تعالی، با 367 بیت در 57 صفحه. مدح و وصف مَظهر اول و اَتم و اکمل و اَعلیٰ، رسول اعظم محمّد مصطفیٰ صلی اللّٰه علیه و آله و سلم با 179 بیت در 32 صفحه. مدح و وصف وصی مصطفیٰ، اول اولیا، علی مرتضیٰ علیه سلام اللّٰه ، با 1655 بیت در 248 صفحه. همچنین برای دیگر معصومان و معصوم زادگان پیش می‌رود تا جلد به آخر برسد. در آخر‌های جلد نیز تعداد زیادی دو بیتی برای شروع مداحی مداحان وجود دارد که قابل استفاده می‌باشند. در جلد یکم آن چه در مدح و وصف حضرات معصومان و معصوم زادگان علیهم السلام سروده شده است، با خواست و الطاف الهی بوده است؛ لازم بود با فرهنگ بالا و برتری سروده می‌گشتند اما با ملاحظه ی فرهنگ زمان حاضر، سیر قلم مقداری پایین آمد، باشد تا زمان بازگویی مقامات عالی و اعلا برسد، به امید آن روز. در جلد دوم و سوم نیز بدین صورت است.
جلد دوم با موضوع نوحه صورت گرفته است؛ این جلد با تعداد 1837 بیت در 364 صفحه تنظیم شده است. نوحه‌ها زبان حال و به شعر کشیدن تارخ و مصائب حضرات معصومان و بعضی از معصوم زادگان علیهم السلام می‌باشند. نوحه‌ها نوعاً با فرهنگ پایین، احساساتی و برای گریه گرفتن از مردم ترسیم شده اند و حال آن که این فرهنگ نادرست باشد. لازم است با فرهنگ ولایی و والایی نوحه و توسلات ما باشند. سعی شده است از فرهنگ ولایت و مترقی بهره برداری شود، البته دقت شده است تا تمام کلمات آن و جلد‌های دیگر از زیر سایه ی قرآن کریم و روایات شریف اهل بیت علیهم السلام سیر کنند و سایه ی سلامتی را همراه داشته باشند. هر نوحه ای با سبک خاص و دستگاه مناسب خود نوشته شده است و سعی شده است تا در زمینه‌های مختلف و دستگاه‌ها گوناگون به کار گرفته شوند تا آن که مجالس گرم شوند. در آخر این جلد تعدا فراوانی از نوحه‌های دو دسته ای با سبک و دستگاه‌های مختلف نوشته شد تا از هر جهت جوابگو باشد.
جلد سوم با موضوع مصائب، صورت گرفته است، این جلد با تعداد 1495 بیت در 352 صفحه است. در این جلد مراثی و مصائب چهارده معصوم پاک و بعضی از معصوم زادگان سلام اللّٰه علیهم از تاریخ و بعضی روایات، در مقام والا مستند در قواره‌های کوتاه با دستگاه‌های گوناگون ومخصوص به خود به شعر کشیده شده است. این جلد به مانند دو جلد دیگر با عرفان و معرفت بی گانه نباشد، البته تا جایی که فرهنگ و ذهنیت جامعه اجازه داده است.
اواخر جلد سوم ملحقاتی دارد، مانند چاوش نامه، وصف علم، یادی از جناب مختارثقفی رحمة اللّٰه علیه و یادی از پاسدار شهید، یاور امام فرزند دلبندم قَدَّسَ اللّٰه تعالیٰ رُوحَهُ. پس کتاب حاضر در قواره سه جلدی با سه موضوع نزدیک به هم با 7146 بیت در 1428 صفحه سروده شده است.
و السّلام علیکم و رحمة اللّٰه و برکاته