روزه سه قسم است: روزه‌ی عام، روزه‌ی خاص و روزه‌ی اخص، روزه‌ی عام آن است که فقط دهان روزه‌دار از خوردن و آشامیدن بسته است، چیزی نمی‌خورد، و چیزی نمی‌نوشد، ولی اعضای دیگر او روزه نیست، دیده شده که شخص روزه‌دار دشنام می‌دهد، غیبت مؤمن می‌کند، دروغ می‌گوید، قسم دروغ یاد می‌کند، گاهی دزدی و خیانت هم می‌کند. البته این درست است که این کارها از نظر فقهی روزه را باطل نمی‌کنند، ولی این کارها محتوای روزه را نابود می‌کنند، این روزه مانند یک سفره بدون نان و طعام است. وقتی شخص گرسنه‌ای در کنار سفره‌ی بدون نان و طعام بنشیند، این سفره برای او خاصیتی ندارد، خاصیت این روزه آن است که شهوت حیوانی او را کم می‌کند، و ممکن است کمتر گناه کند، و یا از نظر بهداشتی دستگاه معده و تغذیه غذای او با روزه گرفتن تنظیم شود.
قال النبی صلّی الله علیه و آله و سلّم: «صوموا تصحوا» (بحارالانوار، محمدباقر المجلسی، المکتبه الاسلامیه، الطبعه الثانیه، تهران، ۱۳۹۸ ه.ق، ج ۹۶، ص ۲۵۵) فرمود روزه بگیرید تا سالم باشید. این روزه عوام و عموم مردم است، روزه‌ی خاص آن است که تمام اعضای بدن شخص روزه‌دار از محارم، روزه باشد، خاصیت این روزه همان است که سپر آتش جهنم است، این روزه، روزه‌ی خواص است. روزه اخص آن است که دل از غیر خدا روزه است، خاصیت این روزه همان است که فرمود: «الصّوم لی و أنا اجزی به» (همان) آن که برای خدا روزه بگیرد خود خدا جزای او می‌شود، این روزه، روزه‌ی انبیاء و اولیاء و مردان خداست، روزه‌ی مؤمنان و عارفان بیدار دل است.
رسول مکرم اسلام صلّی الله علیه و آله و سلّم در بجا آوردن روزه از خدای قادر متعال مدد می‌طلبد، و مرادش از روزه، روزه‌ی اخص است، روزه‌ی اخص سنگین است، و کار هر کسی نیست، لذا از خداوند تعالی درخواست کمک می‌کند. خدایا در بجا آوردن روزه‌ی اخص مرا یاری فرما، خدایا روزه‌ی امروز من روزه‌ی اخص باشد، خدایا مرا یاری فرما در قیام این روز و قیام برای نماز.
اولین فرع دین مقدس اسلام و ستون آن نماز است.
بیان رسا، ج ۱، صص ۱۵۷-۱۵۹